Sokrates (İ.Ö.470-399) felsefe tarihinin belki de en gizemli şahsıdır.Tek bir kelime olsun yazmamıştır.Buna rağmen Avrupa düşüncesine çok büyük etkisi olmuş kişilerden biridir.Bunda kuşkusuz acıklı ölümünün de bir rolü olmuştur.Sokrates'in Atina'da doğmuş olduğunu ve zamanının çoğunu sokaklarda ve meydanlarda karşılaştığı insanlarla konuşarak geçirdiğini biliyoruz.Kırlardaki ağaçlar bana bir şey öğretemez,demişti.Saatlerce kıpırdamadan duruo derin düşüncelere daldığı da olurdu.Daha hayatta iken bile sır dolu bir insan olarak görülen Sokrates öldükten sonra pek çok felsefi akımın kurucusu sayıldı.Tam da böylesine sır dolu ve bilinmez olduğu için birbirinden çok farklı pek çok görüş onun düşüncelerine sahip çıktı.
Kesin olan tek şey, Sokrates'in müthiş çirkin olduğu idi.Şişman,kısa boylu,patlak gözlü,hap burunlu idi.İçininse "mükemmel bir güzellikte" olduğu söylenir.Ayrıca " ne şimdi ne geçmişte Sokrates gibi birisi bulunamaz" da denir.Tüm bunlara karşılık Sokrates felsefi uğraşları yüzünden ölüme mahkum edildi.Sokrates'in yaşamı,öğrencisi ve sonradan tarihin en büyük filozoflarından biri olacak olan Platon tarafından gün ışığına kavuşturulmuştur.Platon,Sokrates'i konuşmacı olarak kullandığı pek çok diyalog-felsefi konuşmalar- yazmıştır.
Platon'un Sokrates'in ağzından yazdığı bu yazılara bakarak bunları gerçekten Sokrates'in söyleyip söylemediğinden emin olamıyoruz.Neyin Sokrates'in öğretisi,neyin Platon'un kendi sözleri olduğunu ayırdedemiyoruz.Aynı sorun,ardında yazılı eser bırakmamış olan pek çok başka tarihsel şahsiyette de karşımıza çıkar.Elbette buna en bildik örnek İsa'dır."Tarihteki İsa'nın" gerçekten Matta'nın ya da Luka'nın yazdıklarını söyleyip söylemediğinden emin olamayız.Aynı şekilde "tarihteki Sokrates'in" dedikleri de bir sır olarak kalacaktır.Öte yandan Sokrates'in "gerçekten" kim olduğu o kadar önemli değildir.Batı düşüncesini 2500 yıldır yönlendiren,Platon'un bize tanıttığı Sokrates'tir.
Jostein Gaarder-Sofi'nin Dünyası-
0 yorum:
Yorum Gönder